ፓራ-ኣትሌቲክስ

ኣርማ ዓለም ፓራ ኣትሌቲክስ

ኬኒ ቫን ዊጌል ኣብ 2006 ኣብ ዝተኻየደ ሻምፕዮን ዓለም ኣትሌቲክስ ኣይፒሲ ኣብ መንበር ቅድድም ብሽክለታ

ኣኔት ሩዘን ኣብ ነዊሕ ዝላ ብናይ ኣካላዊ እግራ ክትወዳደር ከላ።

ኣብ 2000 ኣብ ዝተኻየደ ሓጋይ ፓራኦሎምፒክ ድሕሪ ምውድዳር ናይ ኣእምሮ ስንክልና ዘለዎም ስፖርተኛታት

ፓራ ኣትሌቲክስ ስንኩላን ከም ፓራስፖርት ዝለማመድዎ ስፖርት ኣትሌቲክስ እዩ። ኣብ ውሽጢ ፓራስፖርት ዝካየዱ ውድድራት ኣትሌቲክስ መብዛሕትኡ ግዜ ምስቲ ንዓቕሚ ኣካላት ዝቐርብ ኮይኑ፡ ክልተ ዓበይቲ ፍሉያት ኣብ ውድድር ዓረብያ ስንኩላንን ክለብ ምድርባይን ፡ እዚኦም ድማ ንዲቪዥን ፍሉያት እዮም። እዚ ስፖርት ብዝተፈላለዩ ኣስማት ዝፍለጥ ኮይኑ ፡ ኣትሌቲክስ ስንክልና ፡ ትራክን ፊልድን ስንኩላንን ኣትሌቲክስ ፓራኦሎምፒክን ይርከብዎም። ላዕለዎት ደረጃ ተወዳደርቲ ስንክልና ዘለዎም ኤሊት ኣትሌታት ክበሃሉ ይኽእሉ .

ተወዳደርቲ ብተለምዶ ኣብ ሰለስተ ሰፋሕቲ ምድባት ይውደቡ: ጽሙማን ስፖርት: ኣካላዊ ስንክልና ዘለዎም ስፖርተኛታት: ከምኡውን ናይ ኣእምሮ ስንክልና ዘለዎም ስፖርተኛታት . ጽሙማን ኣትሌታት ብተለምዶ ኣብ መንጎኦም ክወዳደሩ እንከለዉ፡ ኣካላውን ኣእምሮኣውን ስንክልና ዘለዎም ስፖርተኛታት ድማ መብዛሕትኡ ግዜ ይግምገሙን ፓራ-ኣትሌቲክስ ምደባ ይወሃቦምን, እዚ ድማ ተመሳሳሊ ደረጃ ዓቕሚ ዘለዎም ኣትሌታት ብሓባር ይጥርንፎም። እዞም ምደባታት ብዓለምለኻዊ ኮሚተ ፓራኦሎምፒክ (IPC) ዝምራሕ ኮይኖም፡ ሓደ ፊደልን ቁጽርን ዝሓቖፉ ኮይኖም፡ T ንትራክ ወይ F ንፊልድ፡ ድሕሪኡ ደረጃ ዓቕሚ ዝገልጽ ቁጽሪ። ኣብ ውድድር፡ ቁጽሪ እኹል እንተኾይኑ ኣብ መንጎ ተመሳሳሊ ክፍሊ ዘለዎም ስፖርተኛታት ውድድራት ክካየዱ ይኽእሉ፡ እንተዘይኮይኑ ኣብ ሓደ ውድድር ዝተፈላለዩ ተመሳሰልቲ ክፍልታት ክወዳደሩ ይኽእሉ። ስርዓት ነጥቢ ነጥቢ ራዛ ኣብ ናይ ሜዳ ውድድራት ዝተፈላለየ ዓቕሚ ዘለዎም ስፖርተኛታት ብቐጥታ ክወዳደሩ ንምፍቃድ ክውዕል ይኽእል።

ኣህጉራዊ ምሕደራ ካብቲ ናይቲ ስፖርት ዓቕሚ ዘለዎ ኣመሓዳሪ ኣካል ዓለምለኻዊ ኣትሌቲክስ (ክሳብ 2019: IAAF ) ወጻኢ ዝሰርሕ ኮይኑ፡ ኣብ ክንድኡ ድማ ኣብ መንጎ እቶም ምድባት ይምቀል፡ ጸማማት ኣትሌቲክስ ድማ ብዓለምለኻዊ ኮሚተ ስፖርት ንጽሙማን (CISS) ዝከታተል para- ኣትሌቲክስ ንኣካላዊ ስንኩላን ብቐንዱ ብናይ ዓለም ፓራ ኣትሌቲክስ ንኡስ ኮሚቴ ናይ IPC ዝምራሕ ከምኡ’ውን ፓራ-ኣትሌቲክስ ንኣእምሮኣዊ ስንኩላን ብመንገዲ ዓለምለኻዊ ፈደረሽን ስፖርት ንኣእምሮኣዊ ስንክልና ዘለዎም ሰባት (INAS)። ንኹነታት ዝምልከት ትካላት እውን ኣለዋ፣ ከም ዓለምለኻዊ ፈደረሽን ስፖርት ድዋርፍን ዓለምለኻዊ ማሕበር ኣትሌቲክስ ንዳውን ሲንድሮም ዘለዎም ሰባትን ። ሕግታት ናይቲ ስፖርት ካብቲ ብዓለምለኸ ኣትሌቲክስ ዝተቐመጡ ዝተመጣጠኑ ኮይኖም፡ መብዛሕትኡ ሕግታት ፓራ-ኣትሌቲክስ ምስቲ ንዓቕሚ ዘለዎም ውድድራት ዝምልከት ኮይኑ፡ ብዘይካ ንዓቕሚ ተወዳደርቲ ዝሕተቱ፡ ከም ኣብ ክንድኡ ስእላዊ ምልክት ዝኣመሰሉ ናይ ጀማሪ ሽጉጥ ኣብ ውድድራት ንጽሙማን።

ፓራኦሎምፒክ ኣትሌቲክስ ካብ 1960 ጀሚሩ ኣብ ፓራኦሎምፒክ ካብ ዝካየዱ ስፖርታት ሓደ ኮይኑ ዋላ እኳ ጽሙማን ኣትሌታትን ናይ ኣእምሮ ስንክልና ዘለዎም ስፖርተኛታትን ኣብ ጸወታታት ዓለም ጸማማትን ፍሉይ ኦሎምፒክን ብተናጸል ይወዳደሩ። እተን ሰለስተ ዓበይቲ ስፖርት ዝምልከት ሻምፕዮን ዓለም ንፓራ ኣትሌቲክስ ሻምፕዮን ዓለም ፓራ ኣትሌቲክስ ፣ ሻምፕዮን ዓለም ኣትሌቲክስ ጸማማትን ሻምፕዮን ኣትሌቲክስ ዓለም INASን እየን። ካልኦት ዓበይቲ ውድድራት ፓራ-ኣትሌቲክስ ኣብ ውሽጢ ጸወታታት ዓለም IWAS ን INAS Global Gamesን ይእንገዱ።

ስም ናይቲ ስፖርት ካብ ፖርትማንቶ ናይ ፓራኦሎምፒክን ኣትሌቲክስን ቃላት ዝመጸ እዩ - እቲ ናይ ቀደም ቃል ንባዕሉ ፖርትማንቶ ናይ ፓራፕለጂክን ኦሎምፒክን ዝብሉ ቃላት እዩ፡ ዋላ እኳ ሕጂ ንኹሉ ስንኩላን ዝኸውን ኣትሌቲክስ ዝገልጽ እንተኾነ። ገለ ተወዳደርቲ ፓራ-ኣትሌቲክስ (ብፍላይ ጽሙማን፡ ጸገም ዘለዎምን ምቑራጽ ኣካላት ዘለዎምን ኣትሌታት) እውን ኣብ ክፍሊ ዓቕሚ ዘለዎም ኣካላት ናይቲ ስፖርት ይወዳደሩ፡ ዋላ እኳ ምስ ምትሕውዋስ ኤሊት ስንኩላንን ዓቕሚ ዘለዎምን ኣትሌታት ዝካየዱ ውድድራት ብተለምዶ ከም ፓራ-ኣትሌቲክስ ኣይምደቡን። .